Biografia polskiego polityka z lekcjami o dzisiejszej Ukrainie

NOWY JORK (AP) – Sto lat temu rewolucyjny polski patriota przekonywał, że rosyjski głód terytorialny zdestabilizuje Europę, jeśli Ukraina nie uzyska niepodległości od Moskwy.

Marszałek Polski Józef Piszczydski nigdy nie mógł spełnić swoich nadziei na niepodległą, połączoną z Europą Ukrainę. Ale wizjonerski i analityczny mąż stanu zdołał wyrwać własną ojczyznę ze szponów caratu i dwóch pozostałych mocarstw, Austrii i Prus.

W czasie, gdy wielu Polaków zrezygnowało z marzeń o pełnej niepodległości, Piszczudski przywrócił suwerenne państwo polskie na mapie Europy pod koniec I wojny światowej, po ponad stuleciu zniszczeń.

Historia Piłsudskiego, pełna wad, osiągnięć i echa dzisiejszej wojny na Ukrainie, została ożywiona w najnowszej biografii „Józef Piłsudski Ojciec Założyciel Współczesnej Polski” autorstwa Joshua D. Zimmerman, profesor studiów nad Holokaustem i historii Europy. na New York Yeshiva University. Książka, wydana przez Harvard University Press, ponownie analizuje relacje Pischutsky’ego z Ukrainą.

Z gęstymi wąsami, gęstymi brwiami i jastrzębim wyglądem Pischutsky żył skromnie, prowadził i inspirował swoje wojska w bitwie. Był czczony w swoim czasie w kraju i za granicą, ale poza Polską pamięć o nim zatarła się.

Po proklamowaniu nowej Rzeczypospolitej Piłsudski i jego legiony stoczyli szereg bitew w celu określenia, zabezpieczenia i obrony jej granic, co zakończyło się jego największym zwycięstwem: odwróceniem armii bolszewickiej w 1920 roku. Rewolucja komunistyczna w sercu uprzemysłowionej Europy.

Przed tak zwaną bitwą „cudu nad Wisłą” siły Pischudskiego wkroczyły w głąb Ukrainy i zajęły Kijów w sojuszu z nacjonalistycznym przywódcą Szymonem Petlurą, który walczył z bolszewikami pośród krótkotrwałej niepodległości Ukrainy w latach 1918-21. .

Jak opisuje Zimmerman, Piłsudski miał wizję Polski wielojęzycznej i wielorasowej, szanującej prawa mniejszości, zwłaszcza Żydów. To przysporzyło mu wrogości nacjonalistów, którzy chcieli kandydować dla polskich etnicznych Polaków.

Po I wojnie światowej Pischutski wierzył, że Litwa, Białoruś i Ukraina mogą zawrzeć sojusz przeciwko Rosji w stylu unii polsko-litewskiej, która istniała przez wieki przed 1795 rokiem. Wizja Bilchutsky’ego dotycząca sojuszu antyrosyjskiego nigdy się nie zmaterializowała.

W języku odnoszącym się do dzisiejszego dyskursu Pischutsky wyobrażał sobie suwerenną Ukrainę nie tylko jako środek odstraszający przed rosyjską agresją, ale także jako przyczółek zachodniej liberalnej demokracji.

Cytowano go, jak powiedział w 1919 r., Że „nie może być wolnej Polski bez wolnej Ukrainy”.

Piłsudski rozpoczął kampanię wojskową w 1920 roku, aby wesprzeć ukraińskich nacjonalistów przeciwko reżimowi bolszewickiemu. Zimmerman wierzył, że ma uzasadnienie, które współbrzmi dziś z Polską, Litwą i krajami bałtyckimi, a także Finlandią i Szwecją, dążącymi do powstrzymania Rosji pod rządami prezydenta Władimira Putina.

7 maja 1920 r. kawaleria Pischutskiego wkroczyła do Kijowa, a za nią piechota polska i ukraińska. U szczytu swojej ukraińskiej kampanii nakazał swoim generałom wycofać się „tak szybko, jak to możliwe” w celu nawiązania przyjaznych stosunków z nowym rządem ukraińskim. Według Zimmermana.

„Chodzi mi o to, że wyraźnie wywalczył niepodległą Ukrainę, która byłaby demokratyczną placówką na granicy Rosji, buforem między Rosją a Zachodem, ale też wiernym sojusznikiem Polski, podzielającym demokratyczne wartości Piszudskiego i przynajmniej jego zwolenników” – mówi autor.

Polska i Litwa – dwa kraje, które wyłoniły się spod rządów sowieckich – należą do najsilniejszych obrońców dyplomatycznych Ukrainy przeciwko Rosji Putina.

Książka Zimmermana wnosi wyważony i „znaczący wkład” w zrozumienie Piłsudskiego – powiedział Michael Fleming, historyk i dyrektor Instytutu Kultury Europejskiej Uniwersytetu Polskiego w Londynie.

„Piłsudski doskonale zdawał sobie sprawę z wyzwań, jakie stawiała geografia Polski, i zdecydował, że niepodległa Ukraina będzie podzielać interes Polski w powstrzymywaniu ekspansjonistycznych tendencji Rosji” – powiedział Fleming e-mailem. „Jednakże jednocześnie należy pamiętać, że Galicja Zachodnia (w tym Lwów) była mocno sporna między Polakami i Ukraińcami.

Rzeczywiście, polscy i ukraińscy nacjonaliści ścierali się na początku XX wieku oraz w trakcie i po II wojnie światowej, a pewne animozje etniczne utrzymywały się.

Podczas rosyjskiej wojny domowej między Armią Czerwoną a antybolszewicką Białą Armią Piłsudski opierał się apelom do Polski o pomoc dla Białych. Wierzył, że ktokolwiek wygra, Rosja będzie „zaciekle imperialistyczna”.

Cytowano, że Piłsudski powiedział: „Nie możemy ufać niczemu, co obiecuje Rosja”, niewiele zyskując na negocjacjach.

Piłsudski, urodzony w 1867 roku i wychowany na dzisiejszej Litwie, był przesiąknięty romantyzmem polskiej niepodległości. Rozwinął w sobie płomienną nienawiść do władzy carskiej, która trzymała w swoim uścisku Polskę, Litwę, Białoruś i Ukrainę, a on i jego brat byli zamieszani w spisek mający na celu zamordowanie carów i uwięzieni.

Zimmerman po wyjściu na wolność stał się czołowym działaczem zdelegalizowanej Polskiej Partii Socjalistycznej, przez kilka lat wydawał jej gazetę, dzielnie uciekł po złapaniu z drugiego rosyjskiego więzienia – udając wariata – i wrócił. Rządzona przez Austrię Polska stworzyła siłę militarną, która ostatecznie walczyła z Rosją podczas I wojny światowej.

Chociaż walczyli pod Austrią i Niemcami, naleganie Piszczudskiego na niepodległość Polski doprowadziło ostatecznie do jego uwięzienia przez Niemców, wzmacniając jego legendę wśród rodaków. Po uwolnieniu został okrzyknięty przywódcą kraju i de facto założycielem współczesnej Polski 11 listopada 1918 r., Obchodzonym obecnie jako Święto Niepodległości Polski.

Po zabezpieczeniu granic Polski i utworzeniu rządu cywilnego Piszczudski w dużej mierze wycofał się z życia publicznego. Ale lata później poszedł swoją drogą ku silnym rządom.

Sfrustrowany 13 upadłymi polskimi rządami, zaniepokojony wymykaniem się demokratycznej Polski, poprowadził w 1926 r. juntę wojskową do przywrócenia porządku. Po narzuceniu „zarządzanej” demokracji i miękkiej dyktatury ostatnie lata Piszczudskiego spędził w złym stanie zdrowia i coraz bardziej zaniepokojony tym, jak ustawić Polskę między powstającym Związkiem Radzieckim a hitlerowskimi Niemcami.

Zimmerman uchwycił trudności zjednoczenia Polski i opisuje jej konflikty, w tym pogromy Żydów przez część oddziałów Piszczyka. A jednak widzi Piłsutskiego jako obrońcę Żydów i pluralizmu.

Autor mówi, że Piszczudski, choć ułomny, miał rozsądek i umiejętność obrony interesów Polski. Jego śmierć w 1935 roku pozostawiła Polskę z próżnią przywódczą, niezdolną do zapobieżenia inwazji niemieckiej i sowieckiej w 1939 roku.

Stworzenie przez Byszudskiego niepodległej Polski po I wojnie światowej pomogło zapewnić, że po wycofaniu się reżimu sowieckiego po II wojnie światowej nie było wątpliwości, że niepodległa Polska odrodzi się.

___

John Daniszewski, redaktor naczelny Standards i były starszy redaktor naczelny międzynarodowych wiadomości w The Associated Press, jest byłym korespondentem warszawskim.