Polska: Wyborcy odrzucają prawicowy populizm

15 października Donald o inicjałach DT zdominował pierwsze strony gazet na całym świecie i wyglądał na bardzo zadowolonego z siebie. Jednak w przeciwieństwie do obalonego prezydenta USA, polski prezydent Donald Tusk nie jest znany z ataków na niejasno określoną światową elitę liberalną. Jego niespodziewanie zdecydowane zwycięstwo w wyborach parlamentarnych – przy rekordowej frekwencji wynoszącej 73% – przywróci do władzy jego Koalicję Obywatelską i jej centrolewicowych sojuszników, czyniąc go kolejnym premierem.

Po zwycięstwie, które wielu obserwatorów uważało za wysoce nieprawdopodobne, po populistycznych zwycięstwach Pierścienia na Węgrzech w zeszłym roku, w Turcji na początku tego roku i na sąsiedniej Słowacji we wrześniu, zwolennicy Tuska – i szerzej UE – mieli powody sądzić, że odwrócili sytuację wokół. Fala polityczna.

Tusk był studenckim przywódcą Solidarności w latach 80. XX w., a w 2001 r. założył klub Liberalnej Platformy Obywatelskiej, prezentując wizję dynamicznej, międzynarodowej Polski, ściśle powiązanej z Unią Europejską i NATO. Był premierem przez dwie kadencje, od 2007 do 2014 r., po czym odszedł, aby zostać przewodniczącym Rady Europejskiej i piastował tę funkcję do 2019 r. Jego odejście zbiegło się z powstaniem radykalnej katolickiej wiejskiej partii Prawo i Sprawiedliwość, która przetrwała do uformować dwa populistyczne rządy pozostające w coraz bardziej wrogich stosunkach z Brukselą.

Październikowe wybory były następstwem szeregu kontrowersyjnych działań rządu PiS, w tym zmian w sądownictwie, ograniczania wolności mediów i narastającego izolacjonizmu, czyniąc z Polski, wraz z Węgrami Viktora Orbána, prawicowe państwo ekstremistyczne w Unii Europejskiej.

Rywalizacja była zacięta – Tusk spotkał się z ostrą krytyką za „niewystarczająco polski” – i toczyła się na nierównych zasadach, a lwią część czasu antenowego w mediach państwowych przypadł PiS i jego sojusznikom. Tusk przestrzegł, że są to wybory przełomowe, w których stawką jest przyszłość Polski jako zachodniej demokracji. Wydaje się, że wyborcy posłuchali, dając mu 30,7% głosów i dwóch sojuszników, Trzecią Drogę (14,4%) i Lewicę (8,6%), co razem z łatwością pobiło 35,4% lidera PiS.

Prezydent Andrzej Duda – członek PiS – prawdopodobnie da PiS szansę na utworzenie rządu, mimo braku jego poparcia. Zespół Tuska ma przejąć stery do połowy grudnia. Lista zadań do wykonania będzie długa i będzie obejmować naprawienie szkód, jakie PiS wyrządził polskiej polityce – i jej międzynarodowemu wizerunkowi – poprzez politykę powodującą podziały. „Przywrócenie porządku instytucjonalnego, poprawa relacji z UE i uwolnienie pieniędzy z Europejskiego Funduszu Odbudowy prawdopodobnie będą priorytetami” – mówi Rafał Beneke, główny ekonomista Polski w ING Banku, sugerując, że zmiana władzy mogłaby udostępnić więcej zasobów. Gospodarka. Duży potencjał inwestycyjny.