Odbudowa imperium to gra końcowa dla prezydenta Rosji Władimira Putina

Analityka: Czytanie myśli prezydenta Rosji Władimira Putina rzadko bywa łatwym zadaniem, ale przywódca Kremla czasami to ułatwia.

Tak było w czwartek, kiedy Putin spotkał się z grupą młodych rosyjskich biznesmenów. Każdy, kto szuka wskazówek na temat końcówki Putina na Ukrainie, powinien zapoznać się ze scenariuszem, który jest zręcznie wydany w języku angielskim.

Słowa Putina mówią same za siebie: to, czego szuka na Ukrainie, to przywrócenie Rosji jako imperialnej potęgi.

Wielu obserwatorów szybko podchwyciło jedną z bardziej prowokacyjnych kwestii Putina, porównując się do Piotra Wielkiego, zmodernizowanego cara Rosji i założyciela Petersburga – rodzinnego miasta Putina – który doszedł do władzy pod koniec XVII wieku.

„Piotr Wielki prowadził Wielką Wojnę Północną przez 21 lat” – powiedział Putin spokojny i pozornie zadowolony z siebie. „Pozornie był w stanie wojny ze Szwecją zabierając jej coś… Nic nie brał, wracał. Tak było”.

Putin dodał, że nie ma znaczenia, że ​​kraje europejskie nie uznały przymusowego zajęcia terytorium przez Piotra Wielkiego.

„Kiedy zakładał nową stolicę, żaden kraj europejski nie uznawał tego regionu za część Rosji; wszyscy uznawali go za część Szwecji” – powiedział Putin. „Jednak od niepamiętnych czasów Słowianie żyli tam obok ludów ugrofińskich, a region ten był pod kontrolą Rosji. To samo dotyczy kierunku zachodniego, Narwy i jego pierwszych kampanii. Dlaczego tam pojechał „Wróć i wzmocnij, to właśnie robił”.

Odnosząc się bezpośrednio do swojej inwazji na Ukrainę, Putin dodał: „Jest jasne, że naszym obowiązkiem jest również powrót i wzmocnienie”.

Ukraińcy szybko potępili te wypowiedzi, widząc w nich otwarte potwierdzenie imperialnych ambicji Putina.

– Przyznanie się Putina do konfiskaty ziemi i porównanie go z Piotrem Wielkim dowodzi, że nie było „konfliktu”, a jedynie krwawe zajęcie kraju pod sfabrykowanymi pretekstami ludobójstwa ludu” – powiedział na Twitterze doradca prezydenta Ukrainy Michajło Podolak. Nie powinniśmy rozmawiać o „oszczędzaniu” [Russia’s] Jego twarz: „Ale o natychmiastowym deimperializmie”.

Jest tu sporo do rozpakowania, zarówno pod względem historii, jak i spraw bieżących. Podolak nawiązywał do przemawiania w międzynarodowych stolicach Putina, proponującego oszczędzający twarz sposób na złagodzenie lub zatrzymanie walk na Ukrainie. Na czele oskarżenia stanął prezydent Francji Emmanuel Macron, który w miniony weekend powiedział, że świat „nie może poniżać Rosji” w jej poszukiwaniu dyplomatycznego rozwiązania.

Te argumenty mogły mieć więcej sensu przed 24 lutego. W okresie poprzedzającym inwazję Putin wysunął szereg skarg, aby uzasadnić wojnę, od ekspansji NATO na wschód po dostarczanie pomocy wojskowej Ukrainie przez Zachód.

Ale przeczytaj uważnie transkrypcję czwartkowych uwag Putina, a fasada racjonalnych negocjacji geopolitycznych zniknie.

„Aby domagać się pewnego rodzaju przywództwa – nie mówię nawet o globalnym przywództwie, mam na myśli przywództwo w jakimkolwiek regionie – każdy kraj, każdy naród lub jakakolwiek grupa etniczna musi gwarantować swoją suwerenność” – powiedział Putin. „Nie ma bowiem państwa pośredniego ani pośredniego: albo państwo jest suwerenne, albo jest kolonią, bez względu na nazwę kolonii”.

Innymi słowy, istnieją dwie kategorie państwa: władca i okupant. Z punktu widzenia imperium Putina Ukraina powinna należeć do tej drugiej kategorii.

Putin od dawna twierdzi, że Ukraińcy nie mają uzasadnionej tożsamości narodowej i że ich państwo jest w istocie marionetką Zachodu. Innymi słowy, uważa, że ​​Ukraińcy nie mają wpływu i są narodem uległym.

Przywołując pamięć o Piotrze Wielkim, jest również jasne, że cele Putina są motywowane pewnym poczuciem historycznego przeznaczenia. Projekt odbudowy imperialnej Putina mógłby teoretycznie rozciągać się na inne regiony Imperium Rosyjskiego lub Związku Radzieckiego, co powinno wzbudzić alarm we wszystkich krajach, które wyłoniły się z rozpadu Związku Radzieckiego.

Wcześniej w tym tygodniu ustawodawca z prokremlowskiej partii Jedna Rosja złożył do Dumy Państwowej, niższej izby parlamentu Rosji, projekt ustawy o unieważnieniu sowieckiej decyzji uznającej niepodległość Litwy. Litwa może być teraz członkiem NATO i częścią Unii Europejskiej, ale w Rosji Putina tego rodzaju neokolonialna postawa jest najpewniejszym przejawem lojalności wobec prezydenta.

Nie wróży to dobrze przyszłości Rosji. Jeśli nie ma rozliczenia z imperialną przeszłością Rosji – czy to w formie sowieckiej, czy carskiej – jest mniejsza szansa, że ​​Rosja bez Putina porzuci schemat ujarzmiania sąsiadów lub stanie się krajem bardziej demokratycznym.

Powszechnie wiadomo, że były doradca ds. bezpieczeństwa narodowego USA Zbigniew Brzeziński zapewnił, że Rosja mogłaby zerwać ze swoimi imperialnymi nawykami tylko wtedy, gdyby była gotowa scedować swoje roszczenia na Ukrainę.

„Nie można stanowczo twierdzić, że bez Ukrainy Rosja nie jest już imperium, ale po zniewoleniu przez Ukrainę, a następnie zniewoleniu, Rosja automatycznie staje się imperium” – napisał w 1994 roku.

Putin liczy jednak na coś odwrotnego: przekonuje, że aby Rosja przetrwała, musi pozostać imperium, niezależnie od ludzkich kosztów.