Pełne zatrudnienie niekoniecznie jest Świętym Graalem w elastycznej gospodarce rynkowej

Ekonomia alternatywna od dawna argumentuje przeciwko mainstreamowi, że droga do doskonale funkcjonujących rynków nie wymaga pełnego zatrudnienia, pisze profesor nadzwyczajny Graham White.

Często mówi się, że z dziesięcioma różnymi ekonomistami otrzymuje się co najmniej dziesięć różnych opinii. Jest w tym więcej niż odrobina prawdy. Ekonomia nie jest „nauką ścisłą”.

Ale istnieje inny rodzaj różnicy w zawodzie ekonomisty – głównie na poziomie akademickim. Ma to związek z „podstawowymi” elementami konstrukcyjnymi — podstawami, na których ostatecznie budowane są złożone modele i wyprowadzane są zalecenia polityki.

Są to różnice, których wielu po stronie akademickiej jest w najlepszym razie niejasno świadomych, zwłaszcza wśród młodszych naukowców. Przynajmniej może dlatego, że studiowanie historii myśli ekonomicznej jest zwykle postrzegane jako dziwna i stosunkowo mało znacząca pobłażliwość dla nielicznych, chociaż można tolerować przynajmniej na razie. Niestety tolerancja wydaje się zanikać.

Szkoda, bo badanie historii myśli ekonomicznej pokazuje, że postęp w ekonomii nie jest ciągłością, gdyż praca tego pokolenia jest ciągła, a stopniowe oświecanie wpłynie na opinie następnego pokolenia. Zamiast tego wiąże się z ważnymi zwrotami akcji – dla niektórych niewłaściwymi zakrętami – i dominującym stresem, który czasami wydaje się zdolny do ponownego wymyślenia koła. Tak więc, dla niektórych, użycie terminu „nauka” w odniesieniu do ekonomii również popycha w górę.

Głębsze różnice w poglądach na elementy budulcowe można lepiej zilustrować, dzieląc się przemyśleniami przede wszystkim z dziedziny makroekonomii, a konkretnie na jeden z jej standardowych tematów: bezrobocie.

Studenci zazwyczaj podchodzą do tego tematu zaczynając od pozornie oczywistego pytania: Dlaczego istnieje bezrobocie? Wydaje się to w porządku. (Tutaj bezrobocie odnosi się do środowiska, w którym nie ma wystarczającej ilości pracy dla chętnych do pracy za obecną płacę realną.) Ale alternatywnym punktem wyjścia mogłoby być pytanie: dlaczego należy oczekiwać pełnego zatrudnienia (braku bezrobocia w rozumieniu? zdefiniowanym powyżej), przynajmniej w czasie?

Z jednej strony ta różnica w punktach startowych nie wygląda tu ani tam. Jednak dla każdego, kto ma w pamięci historię myśli makroekonomicznej, różnica byłaby zaskakująca. To przekonanie, które zostawił sobie, że elastycznie działająca, konkurencyjna gospodarka rynkowa zapewni drogę do pełnego zatrudnienia, każe zacząć od pytania, dlaczego istnieje bezrobocie. Odpowiedź – dawana przez tradycyjną teorię – byłaby w kategoriach odchyleń od „normatywnego” stanu konkurencyjnego, który działa elastycznie.

Wiele czynników (niedoskonałości i inercja) – na przykład przepisy dotyczące płacy minimalnej, przepisy dotyczące niesprawiedliwych zwolnień i minimalne zasiłki dla bezrobotnych – mogą działać jak klucz w biznesie, skracając drogę do tego standardu, a tym samym do pełnego zatrudnienia. Te „śrubokręty” nie powinny ograniczać się do tzw. rynku pracy.

Nie powinno też być sprzeczne z doskonaleniem jednostek, to znaczy, aby jednostki wybierały spośród działań alternatywnych te, które zwiększają ich satysfakcję.

To ogólne podejście do bezrobocia to historia, którą ekonomiści opowiadają od dawna, a właściwie od końca XIX wieku. Ostatecznie przymusowe bezrobocie było postrzegane jako odzwierciedlające jedną lub więcej z kilku potencjalnych wad. Aby to dalej zaktualizować, temat „zero minimumna politykę pieniężną jako nowszą wersję niedoskonałej interpretacji – jednak jej proporcje bliskie 100 lat.

Ta szczególna sztywność – ograniczenie zdolności banków centralnych do konstruowania realnych stóp procentowych na poziomie odpowiadającym pełnemu zatrudnieniu – odrodziła się w wyjaśnieniach spowolnienia popytu w gospodarkach rozwiniętych po globalnym kryzysie finansowym (GFCA przed pandemią uzasadniał nawet ekspansję finansową.

Jednak alternatywny punkt wyjścia – po co liczyć na pełne zatrudnienie? Może to być uzasadnione, jeśli przyjmie się zasadniczo odmienne spojrzenie na to, jak przy największej elastyczności może działać konkurencyjna gospodarka rynkowa.

Ten wariant (nazywa się Oryginalny, ze względu na potrzebę lepszego terminu), że normatywny model konkurencji rozważany przez ekonomistów – czasami ukryty w najlepszym razie – nie jest w stanie sprostać zadaniu.

Nieortodoksyjni krytycy przez wiele lat argumentowali, że dominująca teoria nie jest w stanie powiedzieć nam, w jaki sposób realna gospodarka, która działa z największą elastycznością, może w czasie rzeczywistym podążać ścieżką, która jest zbliżona do idealnego standardu dominującej teorii. Kontrastowe alternatywy, zakopane w podziemiach (by pożyczyć frazę z angielskiej ekonomii) Keynes), zaczynamy od radykalnie odmiennego poglądu na to, jak rynki mogą najskuteczniej funkcjonować indywidualnie i zbiorowo.

Te alternatywy mają wiele inspiracji. Jeden to dzieło włoskiego ekonomisty z XX wieku Piero Serawa i 60 lat badań, które ich zainspirowały. Jest też praca Keynesa z lat 30. i polskiego ekonomisty Michel Kaliki Od lat trzydziestych do sześćdziesiątych.

Jest też nurt anglo-włoski stworzony przez ekonomistów Joanna RobinsonI Mikołaj KaldorI Luigi Pasinetti I Pierangelo Garignani W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Ich praca zaowocowała również programem badawczym, który trwa do dziś.

Z pewnością istnieją różnice w tym szerokim nurcie badań. Ale wspólnym mianownikiem jest to, że rozwój podstawowych elementów budulcowych gospodarki dawno temu przybrał zły obrót, na około, 1870.

Co ważniejsze, niekonwencjonalna alternatywa nie łączy odpowiednio w pełni elastycznych rynków i dobrze poinformowanych podmiotów gospodarczych z żadną ścieżką konieczną do pełnego zatrudnienia. Nie ma też takiego związku w pracach najsłynniejszych ekonomistów klasycznych, Adam SmithI David Ricardo i krytyk ekonomii politycznej Karol Marks.

Nieortodoksyjni ekonomiści od dawna twierdzą, że związek między w pełni funkcjonującymi rynkami a pełnym zatrudnieniem jest czysto „nowoczesnym” wynalazkiem – i to o chwiejnych podstawach. Poważna krytyka tych fundamentów osiągnęła szczyt w latach sześćdziesiątych.

Z niekonwencjonalnego punktu widzenia bezrobocie nie jest przykładem „zawodności rynku”. Jest to raczej naturalna (choć wyraźnie odrzucona) cecha w pełni funkcjonującej, konkurencyjnej gospodarki kapitalistycznej.

Taki był ogólny pogląd, który Keynes próbował (bezskutecznie) przekonać do zawodu w latach 30. XX wieku. Garignani podkreślał, że krytyka instytucji ortodoksyjnych w latach 60. pozwoliła spostrzeżeniom Keynesa stać na solidniejszym gruncie.

Z tego punktu widzenia nie ma naturalnej tendencji do dostosowywania się ilości siły roboczej do dostępnej podaży pracowników, niezależnie od tego, jak dobrze funkcjonują rynki. Wszelkie dostosowania przebiegają bardziej w kierunku odwrotnym, ponieważ podaż siły roboczej (tj. osób poszukujących pracy) dostosowuje się do ilości dostępnej siły roboczej. Ten rodzaj modulacji, jak wiemy, może pojawić się w zachowaniu wskaźnika zaangażowania.

Godne uwagi jest również to, jak ten nieortodoksyjny pogląd zmienia tak wiele innych rzeczy (co już dawno podkreślał Keynes). Problemy finansowe!

Istnienie pieniądza zmieni charakter wyników w gospodarce realnej wynikających z elastycznej gospodarki rynkowej w krótkim i długim okresie. Jak pokazuje historia, osiągnięcie wyniku w tradycyjnej ekonomii nie jest łatwe. I odwrotnie, polityka monetarna i fiskalna może mieć trwały wpływ na trajektorię wzrostu gospodarki.

Uznanie tego oznaczałoby radykalną zmianę w konwencjonalnym myśleniu. Co więcej, w pełni funkcjonujące rynki nie muszą już być kojarzone z maksymalizacją „dobrobytu” po wyeliminowaniu jakiegokolwiek silnego i szybkiego powiązania między niepełnymi wynikami a bezrobociem.

Wielu ekonomistom akademickim te twierdzenia mogą wydawać się dziwne. Być może jednak właśnie tutaj pojawia się brak poważnego docenienia historii własnej dyscypliny.

Niekonwencjonalna alternatywa to nie tylko makroekonomia.

Prawdopodobnie podąża radykalnie inną ścieżką niż dominujący pogląd na to, jak interpretuje takie rzeczy, jak względne ceny (cena jednego towaru lub usługi w stosunku do drugiego) i dystrybucja dochodów między różnymi grupami w społeczeństwie – bardziej tradycyjna, ale mniej modne obecnie części gospodarki .

W ten sposób może uniknąć tego, co czasami określa się jako „indywidualność metodologicznaStanowiło to od dawna podstawę podejścia ekonomistów do niemal wszystkiego, łącznie z poglądem, że ekonomia łączy się z teorią ludzkiego wyboru.

Ta ostatnia prawdopodobnie była siłą napędową wieloletnich dążeń zawodu do współistnienia (lub „kolonizacji”, w zależności od punktu widzenia) innych nauk społecznych.

Dla niektórych nieortodoksyjnych krytyków twierdzenie, że każda propozycja ekonomiczna powinna być sformułowana językiem optymalizacji indywidualnego agenta, nie jest ani szczególnie potrzebne, ani owocne w interpretacji cen względnych, funkcjonowaniu rynków czy analizie zjawisk makro. Szczerze mówiąc, kilku ortodoksyjnych ekonomistów przez lata wyrażało to zaniepokojenie.

Istnieją alternatywy. Ale postęp w ekonomii wymaga więcej. Przynajmniej potrzeba kilku umysłów, aby otworzyć się na dotychczas bezlitosny strumień.

Graham White jest profesorem nadzwyczajnym at Wydział Ekonomii na Uniwersytecie w Sydney. Zajmuje się makroekonomią i historią myśli ekonomicznej. Możesz śledzić Grahama na Twitterze Umieść tweeta.

Powiązane artykuły

Wspieraj niezależne dziennikarstwo Zapisz się do IA.