Ściemnianie Betelgeuse: dlatego wyblakła poświata jednej z najjaśniejszych gwiazd

Betelgeuse, niegdyś uważana za dziewiątą najjaśniejszą gwiazdę na niebie, zaczęła gwałtownie ciemnieć w grudniu 2019 roku. Chociaż Betelgeuse zawsze była gwiazdą „zmienną”, co oznacza, że ​​jej jasność będzie się wahać, do lutego 2020 roku odnotowała utratę około dwóch – jedna trzecia jego jasności. To sprawiło, że astronomowie zaczęli się zastanawiać, czy wkrótce wybuchnie jako supernowa. Zespół naukowców odkrył przyczynę szybkiego tempa słabego wzrostu gwiazdy. Powiedzieli, że przyciemnienie nie wskazuje na eksplozję Betelgeuse, lepiej znanej jako jasne prawe ramię konstelacji Oriona.

Zespół naukowców powiedział, że najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem może być gigantyczna chmura pyłu, która sprawia, że ​​gwiazda wydaje się słaba dla ludzi na Ziemi.

Badanie zatytułowane „Zakurzony welon, cieniowanie orzechów betelu podczas wielkiego zaciemnienia” zostało opublikowane w: Natura czasopismo. We wstępie do artykułu autorzy stwierdzili, że obserwacje i modelowanie potwierdzają scenariusz, w którym „w pobliżu gwiazdy utworzyła się ostatnio masa pyłu”. Jednak autorzy dodali, że niektóre gigantyczne czerwone olbrzymy, takie jak Betelgeuse, wykazują „niewielkie lub żadne oznaki zbliżającego się rozpadu ich jądra na lata lub tygodnie przed jego wystąpieniem”.

Wyjaśnili jednak, że chociaż obecne zachowanie utraty masy gigantycznej gwiazdy, około 15 razy większej od Słońca, nie wykazuje oznak zbliżającej się eksplozji, może ona eksplodować bez ostrzeżenia. Po przeprowadzeniu badań autorzy mogą wymyślić cztery scenariusze wyjaśniające Wielkie Ciemnienie Betelgezy.

Pierwszym, jak powiedzieli, może być (prawdopodobnie lokalny) spadek efektywnej temperatury gwiazdy, powodujący jej słabnięcie. Drugim, według nich, jest zablokowanie nowo powstałego pyłu. Po trzecie, obecność pyłu przechodzącego przed gwiazdą i powodującego zmianę średnicy kątowej.

Następnie porównali każdy scenariusz ze swoimi obserwacjami i natychmiast wykluczyli trzeci i czwarty scenariusz. „Nasze odkrycia sugerują, że składnik utraty masy planet czerwonych olbrzymów jest niejednorodny i wiąże się z intensywną i szybko zmieniającą się anizotropią” – powiedzieli.

Powiedziawszy to, nie można zaprzeczyć, że Betelgeuse pewnego dnia pojawi się supernowa, jeśli nie natychmiast. „Ale z tego powodu nie wstrzymuję oddechu” – powiedział w 2019 r. Miguel Montargues, astrofizyk z Katolickiego Uniwersytetu w Leuven w Belgii i główny autor artykułu badawczego.

W tym samym roku poinformowano, że chociaż nadolbrzym zbliżał się do końca swojego okresu życia, nadal może przetrwać do 100 000 lat, zanim gwiazda zacznie cierpieć z powodu swojej śmierci.