Na scenie, aby odebrać nagrodę za całokształt twórczości na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych (FPFF) W Gdyni we wrześniu 2021 r. Agnieszka Holland skorzystała z okazji, aby zwrócić uwagę na tragiczną sytuację na granicy polsko-białoruskiej. Uchodźcy uciekający ze stref działań wojennych skuszeni sztuczką prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenki polegającą na łatwym przejściu do granicy Unia Europejskabyli zmuszani tam i z powrotem między Polską a Białorusią, próbując przetrwać w Puszczy Białowieskiej.
Zaniepokojenie Holland wykraczało poza komentarz w jej przemówieniu. Dwa lata później ukończyła ważny film o kryzysie: Zielona granica, którego premiera odbyła się w zeszłym roku w Wenecji, a obecnie rozpoczyna się jego 22. cykl. Festiwal Filmów Polskich Kinoteka w Londynie.
Film Hollanda szybko wzbudził w Polsce kontrowersje, choć potępienie go przez rząd mogło sprawić, że stał się dużym sukcesem kasowym. A warto: czarno-biały film nakręcony przez Tomasza Nomiuka bezpośrednio ukazuje trudną sytuację osób ubiegających się o azyl (szczególnie poruszająca jest Bihi Janati Atay w roli nauczycielki Leili, która pamięta, jak jej brat walczył u boku polskich sił w Afganistanie). Późniejsze sekcje, które rozszerzają się o różne polskie perspektywy, są mniej konsekwentnie zapewniane, ale Zielone Granice pozostają główną częścią pracy i wyjątkowo mocnym otwarciem na Kinotekę 2024.
Zwieńczeniem tegorocznego festiwalu jest kolejna, wysoka, polska edycja. Chłopi znajdują Nie wiem i Hugh Welshman stosują ten sam żmudny proces ręcznie rysowanej animacji w materiałach aktorskich wykorzystanych w filmie Loving Vincent (2017), adaptacji epickiej powieści Władysława Reymonta o życiu na wsi w XIX wieku. Do najmocniejszych stron filmu zalicza się wesoła ścieżka dźwiękowa i festiwalowy pokaz Nasz kraj dla przemysłu spożywczego IMAX Towarzyszyć jej będzie muzyka na żywo w wykonaniu rapera i kompozytora Łukasza Rostkowskiego (alias Łukasz).
Laureat nagrody głównej w FPFF, Scarborn Pawła Maślony stara się także wnieść świeżość do polskiego dramatu historycznego, dodając współczesnego akcentu swojej opowieści o powrocie do Polski z amerykańskiej wojny o niepodległość generała Tadeusza Kościuszki. Kościuszko wraz z uwolnionym niewolnikiem Domingo zamierza zmobilizować polskiego chłopa i szlachtę przeciwko rosyjskim najeźdźcom.
W porównaniu – nieco powierzchownie – do Django Unchained (2012) Tarantino, Scarbourne odważnie rysuje paralele między doświadczeniami afrykańskich niewolników i polskich chłopów, nie zapominając o elementach szekspirowskich. Z Kościuszką w roli Jacka Braciaka największą przyjemność aktorską filmu daje porywająca praca drugoplanowych aktorów: Roberta Więckiewicza w roli dowódcy rosyjskiej kawalerii; Jason Mitchell jako Domingo; I Piotr Pacek w „Wróbelku” w roli sadystycznego brata.
Wśród innych atrakcji sekcji Nowe Kino Polskie można zobaczyć m.in. „Kobietę z…”, w której Małgorzata Szumowska i Michał Englert przerabiają ambitny, powstały na przestrzeni kilkudziesięciu lat portret transpłciowej kobiety Anieli (znakomita Małgorzata Hajewska-Krzysztowicz) w kontekście przemian politycznych w Polsce.
Horror Story Adriana Abanela, nieprzewidywalna czarna komedia o poszukiwaniu pracy i nieszczęściach pokolenia Z związanych ze wspólnym pożyciem, wywołuje śmiech, gdy wystawia swojego bohatera (Jacoba Zając) przez coraz bardziej narastającą serię upokorzeń. Sercem kameralnego dramatu Klaudiusza Chromstowskiego Ultima Thule jest lecąca męska postać, w której Bartek Jakoba Gerzala ucieka na odizolowaną szetlandzką wyspę Fola. Pewny siebie debiutancki film Chrostowskiego jest spokojnie regenerujący i, nawiasem mówiąc, stanowi świetny współczesny utwór towarzyszący „Na krawędzi świata” Michaela Powella (1937).
Gierszał występuje także w stylowym dramacie szpiegowskim „Doppelganger” Jana Holoubka, będącym analogią losów dwóch nieznanych, ale blisko powiązanych bohaterów po obu stronach żelaznej kurtyny.
Rodzinną publiczność festiwalu zachwyci Pies, który podróżował pociągiem Magdaleny Nitsch, piękna aktualizacja uznanej książki dla dzieci Romana Pisarskiego z 1967 roku, a w programie Cinema Classics znajdą się projekcje Wielkiej Drogi (1946) reżysera Michała Waszczyńskiego oraz „Wielka droga” (1946) reżysera Waleriana Borowzka. Historia grzechu (1975) i Miłośnik aparatu Krzysztofa Kieślowskiego (1979).
Ważną częścią programu pozostają także filmy dokumentalne i krótkometrażowe. Akcja docenionego przez krytyków filmu Maćka Hameli „In the Rearview” rozgrywa się niemal w całości w minivanie reżysera, który pomaga transportować Ukraińców w bezpieczne miejsce po inwazji rosyjskiej w 2022 r. i daje im przestrzeń do opowiadania swoich historii. „Danger Zone” Vity Marii Drygas sprytnie podkreśla dziwne zjawisko „turystyki w strefach wojennych”, która oferuje wizyty na liniach frontu konfliktów.
Pokaz z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet „Opowiadanie kobiet” składa się z dziewięciu filmów krótkometrażowych zrealizowanych przez animatorki, natomiast Rave: Recharge to krótki program eksplorujący powiązania polskiej kultury rave lat 90. ze sztuką współczesną z nocnym housem i imprezą Techno w Południowy Brzeg. Centrum. Takie wydarzenia wraz z reżyserem Pytanie i odpowiedźW wielu ofertach i dynamicznym programie Wirtualna rzeczywistość, AR I Amnesty International Dzieła te promują kolejną, tętniącą życiem edycję Kinoteki, która po raz kolejny honoruje przeszłość polskiego kina i celebruje jego czasami niedocenianą teraźniejszość.
Festiwal Filmów Polskich Kinoteka 2024 potrwa od 6 do 28 marca w różnych miejscach w Londynie.
„Niezależny przedsiębiorca. Komunikator. Gracz. Odkrywca. Praktyk popkultury.”
More Stories
Fałszywy Putin ze sztuczną inteligencją robi ogromne wrażenie w Cannes
Książę Harry, książę Sussex, przedstawił złowieszczą przepowiednię, która się spełniła
Polscy Bracia wspólnie wyprodukują innowacyjny film „There There” z Gretchen Mol, Shannen Sossamon i nie tylko — Cannes Market