Odkrycie nowej choroby autoimmunologicznej

Naukowcy z Politechniki Monachium (TUM) i Uniwersytetu Ludwiga Maximiliana w Monachium (LMU) odkryli, że komórki odpornościowe zwane komórkami B przyczyniają się do „treningu” limfocytów T w grasicy. Jeśli ten proces się nie powiedzie, mogą rozwinąć się choroby autoimmunologiczne.

Wyniki publikowane są w Natura W artykule zatytułowanym „Komórki B regulują tolerancję na autoantygen AQP4 zapalenia nerwu wzrokowego„.

„Zapalenie nerwu wzrokowego to typowa choroba autoimmunologiczna ośrodkowego układu nerwowego, w której antygenem docelowym jest białko kanału wodnego AQP4” – napisali naukowcy. „Immunopatologia w zapaleniu nerwu wzrokowego jest w dużej mierze napędzana przez przeciwciała anty-AQP42. Jednakże odpowiedź komórek T wymagana do wytworzenia tych przeciwciał anty-AQP4 nie jest dobrze poznana. Tutaj pokazujemy, że komórki B endogennie wyrażają AQP4 w odpowiedzi na stymulację anty-AQP4 Przeciwciała AQP4, CD40 i IL-21, są zdolne do prezentowania endogennego AQP4 limfocytom T przy użyciu receptora komórek T specyficznego dla AQP4 (TCR).”

Zespołem kierowali dr Thomas Korn, profesor neuroimmunologii eksperymentalnej w TUM i główny badacz w Synergy Cluster of Excellence, oraz dr Ludger Klein, profesor immunologii w Centrum Biomedycznym (BMC) na LMU.

Zapalenie nerwu wzrokowego jest chorobą autoimmunologiczną podobną do stwardnienia rozsianego (SM). Chociaż nie wiadomo jeszcze, jakie cząsteczki są atakowane w stwardnieniu rozsianym, dobrze wiadomo, że limfocyty T reagują na białko AQP4 w zapaleniu nerwu i rdzenia wzrokowego. AQP4 ulega wyraźnej ekspresji w komórkach tkanki nerwowej, które następnie stają się celem reakcji autoimmunologicznej. Często dotyczy to nerwu wzrokowego.

Naukowcom udało się wykazać, że w grasicy ludzi i myszy nie tylko komórki nabłonkowe, ale także komórki B wyrażają AQP4 i prezentują go prekursorom komórek T. Jeśli uniemożliwi się to limfocytom B w doświadczeniach na zwierzętach, prekursory komórek T reagujące z AQP4 nie zostaną wyeliminowane i rozwinie się choroba autoimmunologiczna. Miało to również miejsce, gdy komórki nabłonkowe nadal prezentowały cząsteczkę. Zespół wnioskuje z tego, że limfocyty B w grasicy są warunkiem koniecznym tolerancji immunologicznej na AQP4.

„Uważamy, że ten wcześniej nieznany proces ewoluował specjalnie w celu zapobiegania niebezpiecznym interakcjom między autoreaktywnymi limfocytami T i B w węzłach chłonnych i śledzionie, czyli w tak zwanym obwodowym przedziale odpornościowym” – wyjaśnił Klein. Po rozwinięciu się układu odpornościowego komórki B i T mogą się komunikować, wywołując w ten sposób wysoce skuteczne reakcje odpornościowe. Jest to przydatne, jeśli chodzi o szybką walkę z patogenami. Czasami jednak limfocyty B mogą błędnie prezentować własne białka organizmu, takie jak AQP4. Jeśli limfocyty T reagujące na AQP4 nie zostaną wydzielone do grasicy, może to prowadzić do nagłego, powszechnego i gwałtownego ataku na organizm.

„Stawiamy hipotezę, że problemy z treningiem limfocytów T przez limfocyty B w grasicy mogą powodować również inne choroby autoimmunologiczne” – powiedział Korn. „W końcu komórki B w grasicy dostarczają organizmowi całą masę białek. Odpowiednie interakcje należy zbadać w dalszych badaniach.

Według naukowców do potencjalnych podejrzanych zalicza się zespół antyfosfolipidowy (APS) i niektóre formy mózgowej angiopatii amyloidowej. „Patrząc w przyszłość, tę interakcję w grasicy można wykorzystać do leczenia istniejących chorób autoimmunologicznych w bardzo ukierunkowany sposób” – powiedział Korn.