Kupon balonowy, czyli powrót do komunistycznej Polski

Gospodarka centralnie planowana przez ponad czterdzieści lat próbowała zapomnieć o zasadach rynku, podczas gdy podaż i popyt nie zapomniały o komunistycznej Polsce. Żegnając prawdziwy socjalizm, na przełomie lat 1989/90 inflacja przekroczyła 1000%.

Kilkuprocentowa inflacja szybko zniknęła z pierwszych stron gazet i ustąpiła miejsca innym doniesieniom. Ta inflacja, której w naszym kraju nie było od dawna, budzi skojarzenia. W PRL-u oficjalnie nie było inflacji, istniało „obciążenie inflacyjne”, z którym zwalczano okresowe podwyżki cen, formalnie „procesy cenowo-dochodowe”. W dzisiejszych czasach inflacja oznacza również wzrost cen, ale mamy inne czasy, inne systemy, różne powody i możliwości wyjścia z trudności.

W czasach tryskającej Coca-Colą Edvarda Gerka wielu ludzi było młodych, szło na pierwszą randkę i kupowało swoje pierwsze dżinsy, a potem w latach 90. tęskniła za tym ponad połowa Polaków, przynajmniej w sondażach. Nie było więc sensu pamiętać, że ówczesny reżim nie miał wyjścia z nieodłącznych trudności gospodarczych. Stąd system ten załamał się w warunkach hiperinflacji, chociaż na jego upadek musiała pozwolić centrala w Moskwie poprzez pierestrojkę Gorbaczowa.

Stopa inflacji wynosi 1000 procent

Starsi komuniści już nie pamiętają, jak to się wszystko zaczęło. W 1950 roku nastąpiła wymiana pieniędzy – oszczędności bankowe po 100:3, pieniądze trzymane w portfelach iw domu po 100:1.Czasy były żałosne, a poeta Jan Przychowa tak świętował przebicie:

Pracownicy nie stracą pieniędzy na zmianach
Bo wzbogacając państwo, bogacą się sami,
Ponieważ są właścicielami tej pierwotnej ziemi,
Gdzie słychać stukot maszyn i śpiew traktorów.
Gdzie nowe domy, nowe hoty rosną,
A ręce są mocne jak nowa moneta!

Zapisz się na naszą stronę Moneta była mocna, 1 złoty miał równać się 1 rubelowi, „najpotężniejszej monecie świata” i 0,22 grama czystego złota. Siła waluty trwała do 1953 roku, kiedy ceny wzrosły o 47%. Nie było rewolucji – Stalin wciąż żył, a kiedy zmarł wkrótce po fali, stalinizm był nadal bardzo żywy do 1956 roku. W naprawdę opresyjnych dyktaturach ludzie się nie buntują. Pozwalają sobie na to, gdy ucisk nieco złagodniał.

W 1956 roku, w obliczu zbliżającej się odwilży, wybuchł Poznań. Nie nastąpił wzrost cen, ale nastąpił wzrost standardów pracy i niepłatnych nadgodzin, co oznacza, że ​​zubożenie nie wynika z cen, ale z płac, które są takie same. Rebelianci zdobyli więzienie i była tam broń, walki uliczne w mieście pochłonęły 56 ofiar śmiertelnych i kilkuset rannych.

W epoce zwanej „małą stabilizacją” Władysław Gomołka do końca swoich rządów nie podnosił cen. Dopiero wzrosty z grudnia 1970 roku zakończyły jego panowanie. „Wydarzenia” uliczne na wybrzeżu spowodowały śmierć 44 osób i 1116 ran postrzałowych (dane oficjalne). Podwyżki się odwróciły, a hiperinflacja, czyli brak pokrycia pieniądza w towarach, utrzymywała się na najwyższym poziomie.

Znajdź całą historię Tutaj.

– Krzysztof Zwoliński
Tłumaczył Tomasz Krzynowski

źródło:
Tygodnik TVP