Aktualności – Niemiecki Instytut Ekonomiczny (IW)

W najbliższą niedzielę Polacy mają wybrać nowy rząd. W obliczu niezwykłego cudu gospodarczego, jaki dokonał się w Polsce, Polska stoi na rozdrożu. Po latach wzrostu gospodarczego ma potencjał do osiągnięcia większego dobrobytu, pod warunkiem większego otwarcia na świat i znalezienia praktycznych rozwiązań poważnych konfliktów z Unią Europejską.

Polska doświadczyła czegoś w rodzaju „cudu gospodarczego”. W ciągu ostatnich trzech dekad kraj ten stał się liderem wzrostu gospodarczego. Realny PKB wzrósł ponad trzykrotnie, podczas gdy PKB na mieszkańca wzrósł prawie czterokrotnie. Stopa bezrobocia osiągnęła najniższy poziom w historii, a wskaźnik zadłużenia jest znacznie poniżej średniej UE – imponujące osiągnięcia. Polska jest obecnie szóstą co do wielkości gospodarką w Unii Europejskiej, ważnym partnerem handlowym i konkurencyjną pozycją przemysłową. Od 2002 roku obroty handlowe wzrosły siedmiokrotnie, przy czym Niemcy odgrywają kluczową rolę w polskim imporcie i eksporcie.

Czynniki sukcesu polskiej gospodarki

Jednym z głównych czynników sukcesu gospodarczego Polski jest jej zaangażowanie w liberalizację gospodarczą w ramach stabilnych instytucji demokratycznych. Transformacja ta została w znacznym stopniu wsparta środkami finansowymi z budżetu Unii Europejskiej, które umożliwiły Polsce rozwój infrastruktury i rozbudowę systemu edukacji. Atrakcyjność kraju dla firm zagranicznych, przyciągana niskimi kosztami pracy i liberalną polityką rynku pracy, przyczyniła się do jego sprawności gospodarczej. Nic z tego nie byłoby możliwe bez przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku i jej pełnej integracji z jednolitym rynkiem europejskim.

Sukces gospodarczy stoi na rozdrożu

Pomimo wysokiego statusu dochodów Polska stoi przed krytycznym punktem zwrotnym. Aby utrzymać swój wzrost, Polska musi wzmocnić swój potencjał innowacyjny, przejść zieloną transformację i zmniejszyć swoją zależność od węgla, jednocześnie promując sprzyjający klimat inwestycyjny. Potrzebują zatem stabilności, wiarygodności i przejrzystości, na przykład w zakresie ochrony inwestycji i pewności prawa. Wysoka inflacja i niedobór wykwalifikowanych pracowników ze względu na migrację i zmiany demograficzne stwarzają dodatkowe wyzwania.
„Sposób, w jaki Polska w ciągu ostatnich 30 lat opanowała przejście od gospodarki planowej do gospodarki w pełni rynkowej, jest niezwykły” – mówi Thomas Obst, badacz w IW Institute. „Polski rząd powinien być praktyczny, jeśli chodzi o reformy powyborcze, co pokazał w przeszłości”. Pozwoliłoby to Polsce pozostać atrakcyjną lokalizacją dla inwestycji i w dalszym ciągu czerpać korzyści ze względnej dystrybucji kosztów w europejskich łańcuchach wartości.

Oprócz tych imperatywów gospodarczych, Polska mogłaby skorzystać na złagodzeniu konfliktów z Unią Europejską dotyczących praworządności, wolności mediów i podziału władzy. „Będzie to warunek skorzystania z unijnego Funduszu Odbudowy” – mówi Samina Sultan, badaczka w IW Institute. Biorąc pod uwagę wiele wyzwań i potrzeb inwestycyjnych, fundusze te przyniosą ogromne korzyści i zapewnią zachętę do niezbędnych reform. „Ta historia może odnieść sukces jedynie dzięki otwarciu na świat i Unię Europejską” – mówi Sultan. „To pokazuje, że także w przyszłości Polska może się rozwijać tylko poprzez partnerstwo”.
Szczególne znaczenie ma powiązanie niemiecko-polskie: rozszerzenie tych stosunków leży w interesie obu stron i należy je odpowiednio wycenić politycznie.